In Vlaanderen kennen we al sinds 1982 de onthemende staptochten van Oikoten (thans Alba vzw). Via ontheming, d.w.z. enkele weken of zelfs maanden van huis en op eigen kracht, kunnen jongeren kracht putten om hun leven (weer) in eigen handen te nemen. Hiertoe maken zij, onder begeleiding, staptochten variërend van 1.800 km tot 2.500 km. Vaak is Santiago de bestemming. Zo ’n project biedt de jongere een kader waarin hij een andere rol kan opnemen, zichzelf en anderen op een nieuwe manier leert kennen en kan loskomen van de vaak vastgelopen sociale relaties én hulpverlening.

Verhalen van 30 getuigen uit de voorbije 30 jaar bij Oikoten.

Heel recent heeft de prominente Spaanse jeugdrechter, Reys Martel, enkele jongeren veroordeeld tot …. het stappen van de Camino de Santiago. Zij hoopt dat haar voorbeeld navolging krijgt. Daartoe probeert zij andere jeugdrechters te overtuigen van het nut van een dergelijke straf.

Vooralsnog bereft het jongeren die recentelijk veroordeeld werden wegens het plegen van huiselijk geweld. Volgens de jeugdrechter is het stappen van ‘el camino de los valores’ (de camino van de waarden) een belangrijk middel om de reïntegratie van de jongere te bevorderen. In een aantal gevallen stapt de jongere samen met zijn ouders, een manier om de relatie en de aangerichte emotionele schade weer te herstellen.

Jeugdrechter Reys Martel

Reys Martel heeft ‘de mosterd voor deze straffen’ gehaald bij Emilio Calatayud, een jeugdrechter uit Granada, die in Spanje bekendheid én aanzien geniet wegens zijn zogn. ‘sentencias ejemplares’ (lett. voorbeeldige veroordelingen). Zo veroordeelde hij een jongere tot het afknippen van zijn haren na een diefstal bij een kapper, moest een andere jongere waarvan bekend was dat hij fan was van comics, een comic tekenen van 15 pagina’s waarin hij moest uitleggen waarom hij veroordeeld was, en moest een dronken chauffeur een bezoek brengen aan verlamde patiënten en daarover een opstel schrijven.

Vooralsnog 2 etappes: één op Gran Canaria, de thuisbasis van de jeugdrechter en één in Galicië

De camino stappen als straf. Het gebeurde al in de middeleeuwen. Toen echter met de bedoeling om de veroordeelde te verbannen uit zijn leefomgeving, wetende dat terugkeer geen evidentie was, gezien de gevaren die destijds voor de Santiagoganger op de loer lagen. Nee, de intentie van Reys Martel is juist terugkeer, reïntegratie. Afwachten of deze maatregelen ook het beoogde effect sorteren. We hopen met haar van wel.